Chó bị dị ứng: Làm sao để nhận biết và giúp chúng dễ chịu hơn?

Dị ứng là một trong những bệnh về da phổ biến nhất ở loài chó. Chó bị dị ứng có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của sức khoẻ, bao gồm: da lông, tai, hệ tiêu hoá của chó. Ở con người, dị ứng có thể giảm theo tuổi, nhưng ở chó, dị ứng thường trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. 

Nếu bạn đang thắc mắc về dấu hiệu, nguyên nhân và các điều trị cho chó cưng, hãy đọc bài viết này. 

1. Dấu hiệu chung của chó bị dị ứng

Dị ứng ở chó có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây dị ứng. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu chung mà chủ nuôi có thể quan sát để nhận biết chó có thể đang bị dị ứng. 

• Ngứa da 

• Gãi 

• Liếm cơ thể 

• Cọ xát mặt 

• Da đỏ 

• Rụng lông 

• Nhiễm trùng da và tai tái phát 

• Rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, nôn mửa) 

2. Nguyên nhân khiến chó bị dị ứng

Chó có thể bị dị ứng do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất gồm: 

2.1 Dị ứng do bọ chét (Flea Allergy Dermatitis - FAD) 

Dị ứng do bọ chét là một trong những bệnh da liễu phổ biến nhất ở chó. Nguyên nhân không phải do chính con bọ chét mà là do nước bọt của chúng. Chỉ cần một hoặc hai vết cắn từ bọ chét mỗi tuần cũng có thể khiến chó bị ngứa dữ dội. 

Triệu chứng của dị ứng bọ chét bao gồm ngứa nhiều, đặc biệt là ở gốc đuôi, lưng, bụng và đùi trong. Da của chó có thể bị đỏ, viêm, trầy xước do tự gãi hoặc cắn. Trong một số trường hợp, chó có thể bị rụng lông hoặc xuất hiện vảy da do viêm nhiễm thứ cấp. 

Để kiểm soát và điều trị, cần sử dụng các biện pháp kiểm soát bọ chét nghiêm ngặt. Có thể sử dụng các loại thuốc trị bọ chét dạng uống hoặc bôi ngoài da. Ngoài ra, việc vệ sinh môi trường sống, hút bụi thường xuyên và giặt chăn gối của chó cũng giúp giảm thiểu bọ chét. Trong các trường hợp nặng, bác sĩ thú y có thể kê toa thuốc kháng viêm hoặc steroid để giảm ngứa. 

2.3 Dị ứng theo mùa/môi trường (Atopy) 

Dị ứng theo mùa hay dị ứng môi trường xảy ra khi chó tiếp xúc với các chất gây dị ứng trong không khí, có thể hít vào hoặc hấp thụ qua da. Các tác nhân phổ biến gây dị ứng gồm phấn hoa, mạt bụi nhà, bào tử nấm mốc, lông hoặc vảy da động vật khác và các hóa chất trong môi trường như nước hoa, chất tẩy rửa, thuốc xịt côn trùng. 

Những dấu hiệu thường gặp của dị ứng theo mùa bao gồm ngứa và gãi nhiều, đặc biệt là ở mặt, tai, chân, nách, háng và bụng. Chó cũng có thể liếm chân liên tục, bị rụng lông, viêm da, xuất hiện vùng da đỏ hoặc sẫm màu. Viêm tai tái phát cũng là một triệu chứng phổ biến của dị ứng môi trường. 

Việc kiểm soát và điều trị dị ứng môi trường bao gồm hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng, vệ sinh nhà cửa thường xuyên, tắm rửa cho chó bằng dầu gội chuyên dụng để loại bỏ chất gây dị ứng trên da. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại thuốc do bác sĩ thú y chỉ định để kiểm soát triệu chứng. Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ thú y có thể chỉ định tiêm giải mẫn cảm dị ứng (allergy shots) để giúp giảm phản ứng dị ứng lâu dài. 

2.3 Dị ứng thức ăn 

Dị ứng thức ăn có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn này trong vòng đời của chó. Chó có thể bị dị ứng thức ăn mà chúng đã ăn trong nhiều năm trời và không có biểu hiện bị dị ứng. 

Nguyên nhân thường gặp nhất của dị ứng thực phẩm là protein trong thức ăn, chẳng hạn như gà, bò, trứng, cá hoặc sữa. Ngoài ra, một số chó cũng có thể bị dị ứng với ngũ cốc như lúa mì, đậu nành, ngô hoặc các chất phụ gia thực phẩm. 

Các triệu chứng của dị ứng thực phẩm thường bao gồm ngứa, gãi, đỏ da, rụng lông, tương tự như dị ứng môi trường. Tuy nhiên, chó bị dị ứng thực phẩm còn có thể gặp các vấn đề tiêu hóa như nôn, tiêu chảy, đầy hơi hoặc đi ngoài nhiều lần hơn bình thường. Một số trường hợp còn bị nhiễm trùng da hoặc tai mãn tính mà không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường. 

Cách duy nhất để chẩn đoán và điều trị dị ứng thực phẩm là thực hiện chế độ ăn thử nghiệm trong ít nhất 12 tuần. Chó sẽ được cho ăn một loại thực phẩm không chứa các thành phần gây dị ứng, chẳng hạn như thức ăn thủy phân hoặc chế độ ăn với nguồn protein mới. Trong suốt thời gian thử nghiệm, cần loại bỏ hoàn toàn đồ ăn vặt, thuốc có hương vị và xương gặm. Nếu tình trạng của chó cải thiện sau khi thay đổi chế độ ăn, bác sĩ thú y có thể xác định chính xác thành phần nào là nguyên nhân gây dị ứng. 

3. Kiểm tra và chẩn đoán dị ứng ở chó

3.1. Có xét nghiệm dị ứng cho chó không? 

Hiện nay, có xét nghiệm dành cho dị ứng theo mùa hoặc môi trường ở chó, nhưng không có xét nghiệm chính xác để chẩn đoán dị ứng thực phẩm. Các xét nghiệm dị ứng thực phẩm bằng máu hoặc da không đáng tin cậy và có thể cho kết quả sai lệch. 

Một số phương pháp xét nghiệm khác, như xét nghiệm tóc và nước bọt, cũng không được chứng minh là chính xác trong việc xác định dị ứng ở chó. Những phương pháp này thường không được các chuyên gia thú y khuyến nghị do thiếu bằng chứng khoa học. 

Trước khi tiến hành xét nghiệm dị ứng, bác sĩ thú y cần loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra triệu chứng tương tự, chẳng hạn như: 

• Nhiễm ký sinh trùng (bọ chét, ve, ghẻ, giun sán) 

• Nhiễm trùng da hoặc tai (do vi khuẩn hoặc nấm men) 

• Các bệnh nội tiết (như suy giáp hoặc hội chứng Cushing) 

• Dị ứng thực phẩm, thường được xác định bằng cách thử nghiệm chế độ ăn loại trừ thay vì xét nghiệm máu hoặc da. 

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây dị ứng rất quan trọng để áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, giúp chó giảm triệu chứng và có cuộc sống thoải mái hơn. 

3.2. Phương pháp xét nghiệm dị ứng theo mùa/môi trường 

Có hai phương pháp xét nghiệm dị ứng theo mùa/môi trường ở chó: xét nghiệm da (skin testing) và xét nghiệm máu (blood testing). Cả hai phương pháp đều giúp xác định các chất gây dị ứng, nhưng xét nghiệm da được đánh giá là chính xác hơn. 

Xét nghiệm da (Skin Testing) 

Xét nghiệm da là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán dị ứng theo mùa/môi trường ở chó. Quá trình này thường được thực hiện bởi bác sĩ da liễu thú y. 

• Trước khi xét nghiệm, chó cần được gây mê nhẹ để tránh cử động, giúp đảm bảo kết quả chính xác. 

• Một vùng lông nhỏ trên cơ thể chó sẽ được cạo sạch để tiêm một lượng nhỏ các chất gây dị ứng vào da. 

• Bác sĩ sẽ quan sát phản ứng da của chó đối với từng chất để xác định các tác nhân gây dị ứng. 

• Chi phí xét nghiệm dao động từ 300–700 USD, tùy thuộc vào cơ sở thú y và số lượng chất gây dị ứng được thử nghiệm. 

Do đây là phương pháp xâm lấn nhẹ, một số chó có thể bị kích ứng nhẹ tại vị trí tiêm, nhưng không ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. 

Xét nghiệm máu (Blood Testing) 

Xét nghiệm máu là một phương pháp thay thế khi xét nghiệm da không khả thi, nhưng nó được đánh giá là ít chính xác hơn. 

• Quá trình này đơn giản hơn vì không cần gây mê. 

• Một mẫu máu của chó sẽ được lấy và gửi đến phòng thí nghiệm để kiểm tra phản ứng miễn dịch với các chất gây dị ứng. 

• Mặc dù xét nghiệm máu có thể cung cấp một số thông tin hữu ích, nhưng nó không đáng tin cậy bằng xét nghiệm da trong việc xác định chính xác nguyên nhân gây dị ứng. 

Bác sĩ thú y thường sẽ chỉ định xét nghiệm máu trong những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như chó có các vấn đề sức khỏe không thể gây mê hoặc chủ nuôi muốn một phương pháp ít xâm lấn hơn. 

4. Kết luận

Dị ứng là một vấn đề phổ biến ở chó, có thể do bọ chét, thực phẩm hoặc các yếu tố trong môi trường. Những triệu chứng thường gặp nhất bao gồm ngứa, gãi, liếm, rụng lông và nhiễm trùng da hoặc tai tái phát. 

Việc xét nghiệm dị ứng có thể giúp xác định nguyên nhân chính xác đối với dị ứng theo mùa hoặc môi trường, nhưng không áp dụng hiệu quả cho dị ứng thực phẩm. Để chẩn đoán dị ứng thực phẩm, cần thực hiện chế độ ăn loại trừ trong một khoảng thời gian nhất định. 

Phương pháp điều trị dị ứng sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, có thể bao gồm kiểm soát bọ chét nghiêm ngặt, thay đổi chế độ ăn uống, sử dụng thuốc kháng viêm, thuốc chống ngứa hoặc liệu pháp miễn dịch. 

Kiểm soát dị ứng ở chó đòi hỏi sự kiên nhẫn và kết hợp nhiều biện pháp khác nhau để mang lại hiệu quả tốt nhất. Việc hợp tác chặt chẽ với bác sĩ thú y sẽ giúp xác định nguyên nhân chính xác và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp, giúp chó có cuộc sống khỏe mạnh và thoải mái hơn.